Công nghệ thông tin và một số phần mềm dạy học

1. Mở đầu

Ngµy nay, CNTT cã nh÷ng b­íc tiÕn v­ît bËc th©m nhËp vµo mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi mang l¹i lîi Ých to lín, thiÕt thùc trong mäi lÜnh vùc, riªng trong lÜnh vùc gi¸o dôc ®· lµm thay ®æi quan niÖm d¹y häc vµ cã nh÷ng ¶nh h­ëng tÝch cùc trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o.

Mét trong c¸c c«ng cô cña CNTT mang l¹i hiÖu qu¶ cho qu¸ tr×nh d¹y häc lµ c¸c PMDH. PMDH lµ c¸c ch­¬ng tr×nh tin häc ®­îc cµi ®Æt trªn m¸y vi tÝnh nh»m hç trî qu¸ tr×nh d¹y häc, n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc, t¹o ®éng c¬ vµ g©y høng thó trong häc tËp.

C¸c phÇn mÒm tr×nh diÔn vµ c¸c phÇn mÒm to¸n häc chuyªn dông lµ c«ng cô ®¾c lùc trong viÖc truyÒn thô kiÕn thøc to¸n, h×nh thµnh c¸c kh¸i niÖm to¸n häc, gióp HS tiÕp thu nh÷ng kh¸i niÖm vµ tÝnh chÊt trõu t­îng cña c¸c ®èi t­îng to¸n häc vµ quan hÖ gi÷a c¸c ®èi t­îng ®ã.

Nh­ trªn ®· nãi, m¸y vi tÝnh cïng víi m¹ng Internet l­u tr÷ mét l­îng khæng lå d÷ liÖu th«ng tin, v¨n b¶n, ©m thanh vµ h×nh ¶nh, t¹o nªn nguån cung cÊp t­ liÖu cho viÖc biªn so¹n bµi gi¶ng. Nhê ®Æc tÝnh m« h×nh ho¸, t¹o trùc quan, viÖc sö dông m¸y vi tÝnh lµm ph­¬ng tiÖn d¹y häc truyÒn thô kiÕn thøc gióp HS dÔ hiÓu, dÔ nhí bµi häc h¬n.

HS thùc hµnh vÏ h×nh, ®å thÞ, tÝnh to¸n nhanh trªn m¸y vi tÝnh, kh¶o s¸t, thö nghiÖm c¸c dù ®o¸n,… Ch¼ng h¹n víi phÇn mÒm Cabri Geometry hoÆc Geometer’s Sketchpad HS ®­îc rÌn luyÖn kü n¨ng dùng h×nh, ®o¸n nhËn quü tÝch; víi phÇn mÒm Maple hoÆc Mathcad HS cã thÓ tÝnh to¸n nhanh chãng víi c¸c sè lín hay c¸c biÓu thøc phøc t¹p kh«ng thÓ tÝnh b»ng tay ®­îc nh­ tÝnh ®¹o hµm, tÝnh tÝch ph©n, gi¶i ph­¬ng tr×nh,…

       HS cã thÓ tù «n tËp vµ tù rÌn luyÖn ngoµi thêi gian lªn líp víi néi dung kiÕn thøc ®Ó «n tËp phong phó, ®i tõ dÔ ®Õn khã víi hiÖu qu¶ cao.

D¹y häc víi sù hç trî cña m¸y vi tÝnh kh«ng chØ dõng ë chç d¹y tÝnh to¸n nhanh mµ cßn d¹y t­ duy thuËt to¸n, ph¸t triÓn t­ duy vµ c¸c kh¶ n¨ng suy luËn cña HS, n¨ng lùc quan s¸t vµ m« t¶, n¨ng lùc ph©n tÝch vµ tæng hîp, n¨ng lùc ph¸n ®o¸n vµ kh¸i qu¸t. T­ duy thuËt to¸n lµ mét t­ duy cÇn thiÕt cho c¶ viÖc häc tin vµ häc to¸n.

         Lµm viÖc miÖt mµi t×m tßi nhê c¸c phÇn mÒm trªn m¸y vi tÝnh tèc ®é cao ngµy nay gióp HS rÌn luyÖn phong c¸ch lµm viÖc hiÖn ®¹i, khoa häc, ®éc lËp, chñ ®éng, s¸ng t¹o, cÇn cï, t­ duy chÝnh x¸c vµ n©ng cao ãc thÈm mü,…

         T¨ng c­êng hiÖu qu¶ nhËn thøc nhê ®a ph­¬ng tiÖn (phèi hîp kªnh tiÕng vµ kªnh h×nh nh­ video, h×nh tÜnh vµ h×nh ®éng, víi ©m thanh næi vµ mµu s¾c sinh ®éng), nhê c¸c phÇn mÒm tr×nh diÔn, t¹o hiÖu øng trùc quan, do ®ã hiÖu suÊt truyÒn ®¹t th«ng tin ®­îc n©ng cao.

         PhÇn mÒm cã thÓ gióp GV nhanh chãng nhËn ®­îc th«ng tin ph¶n håi tõ HS, do ®ã ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é nhËn thøc cña ng­êi häc, ®¸nh gi¸ ®­îc sù tiÕn bé cña HS vµ cã thÓ ®iÒu chØnh nhanh chãng c¸ch d¹y häc còng nh­ néi dung d¹y häc cho thÝch hîp.

         PMDH gióp cho ng­êi häc tù luyÖn tËp, kiÓm chøng, söa ch÷a gÇn nh­ tøc thêi nh÷ng nhËn thøc ch­a chÝnh x¸c b»ng c¸ch ®èi chiÕu víi ®¸p ¸n, víi kÕt qu¶ ®óng l­u s½n trong m¸y vi tÝnh. Nhê kü thuËt thóc ®Èy tin häc, m¹ng Internet vµ truyÒn th«ng ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®i vµo cuéc sèng hµng ngµy, viÖc tæ chøc d¹y häc tõ xa ®· cã c¬ së c«ng nghÖ cao hç trî, cã thÓ truyÒn t¶i c¸c PMDH tíi c¸c n¬i xa, h­íng dÉn häc vµ kiÓm tra tõ xa.

         Nh­ vËy, c¸c phÇn mÒm nµy lµ c¸c c«ng cô h÷u hiÖu gióp ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc b»ng sö dông CNTT ®ang lµ xu thÕ cña thêi ®¹i.

2. Mét sè phÇn mÒm th­êng dïng trong d¹y häc to¸n

-        PhÇn mÒm tÝnh to¸n: BiÕn ®æi rót gän biÓu thøc, thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh, gi¶i ph­¬ng tr×nh nh­: Mathematica, Maple, Mathsoft,…

-        PhÇn mÒm h×nh häc: Cabri Geometry, Geometer’s Sketchpad, Geospacw…

-        PhÇn mÒm tr×nh diÔn, thiÕt kÕ bµi d¹y: Powerpoint, Frontpage,…

-        C¸c phÇn mÒm chuyªn dông gióp GV s­u tÇm, t×m t­ liÖu (Encyclopedia, Encarta,…), vÏ h×nh (PhotoShop, CorelDraw, Autocad,…), chuÈn bÞ, thiÕt kÕ, biªn so¹n bµi d¹y trªn m¸y vi tÝnh (Powerpoint, Frontpage, Dreamweaver,…).